Zo maken we wonen weer betaalbaar

✍ Kim van Sparrentak - Europarlementariër voor GroenLinks

We zitten midden in een wooncrisis. Steeds meer mensen kunnen steeds moeilijker een woning vinden, vooral in steden. Dat zien we in Nederland, maar ook in de rest van Europa.

Huurprijzen en huizenprijzen stijgen sneller dan de inkomens van mensen. En zij die een woning vinden betalen soms meer dan 40 procent van hun salaris aan woonlasten. Wonen is steeds meer een op hol geslagen markt geworden, in plaats van een basisrecht. En daarmee onbetaalbaar. Daar profiteren huisjesmelkers en speculanten van.

Bovendien zijn er te weinig betaalbare huurwoningen voor lage- en middeninkomens. Vooral die laatste groep valt tussen wal en schip, omdat zij te veel verdienen om in aanmerking te komen voor een sociale huurwoning. Anderzijds zijn de prijzen op de vrije woningmarkt te hoog. Als gevolg daarvan wonen Europeanen in overvolle, ongezonde huizen met hun families en zitten ze muurvast.

Als mensen niet meer in staat zijn om hun woonlasten te dragen, komen sommigen op straat te staan. Op dit moment slapen in Europa minstens iedere nacht 700.000 mensen op straat. Want als gevolg van de financiële crisis is in tien jaar tijd het aantal daklozen in Europa met maar liefst 70 procent gestegen.

Dat moet anders. Zowel in Nederland, als de rest van Europa. De politiek moet met een antwoord komen. Daarom nam ik het initiatief met een rapport om de wooncrisis aan te pakken vanuit het Europees Parlement. Dat rapport werd in januari 2021 aangenomen.

Het Europees beleid heeft een grote impact op de woningmarkt via regels over de bankensector, overheidsinvesteringen en marktwerking. Met deze voorstellen tonen we de weg hoe Europa zelf kan zorgen voor betaalbaar wonen en zetten we de lijnen uit voor nationaal- en regionaal beleid. Zo maken we wonen weer betaalbaar. #EerlijkWonen.

Onze voorstellen in het kort

1. Meer betaalbare woningen. Er komt een Europese betaalbare-huisvestingsstrategie en via haar economische aanbevelingen moet de Europese Commissie de EU-landen sturen richting een betaalbare huizenmarkt. Het Europees begrotingsbeleid en de Europese staatssteunregels moeten aangepast worden om meer te kunnen investeren in betaalbare woningen voor zowel lage-, als middeninkomens. Nederland zou bijvoorbeeld de vrijheid moeten krijgen om de inkomensgrens voor sociale huur te veranderen.
2. Stop de marktwerking. We zorgen voor betere bescherming van huurders, particuliere kopers en pakken grote investeerders en beleggers aan. Zo moet er volledige transparantie zijn op Europees niveau over eigendom en verkoop van vastgoed om witwaspraktijken aan te pakken. We gaan daarmee terug naar het principe: een huis om in te wonen, niet als verdienmodel.
   
3. Illegale verhuur aan banden. We zorgen ervoor dat steden meer zeggenschap krijgen over verhuur via platformen zoals Airbnb en Booking.com. Zo blijft er meer plek over voor echte bewoning. Via de Europese regels over digitale platformen verplichten we deze hen met steden samen te werken, onder andere door het delen van verhuurgegevens.
4. Dakloosheid de wereld uit. Iedereen heeft recht op een thuis. We gaan huisuitzettingen tegen en stellen een gezamenlijk Europees doel om dakloosheid uit te bannen voor 2030. Daarnaast moeten we landen en steden ondersteunen woonruimte beschikbaar te stellen aan daklozen, zonder daar voorwaarden aan te verbinden. Ook moet de Europese Commissie streng optreden tegen EU-landen, zoals Hongarije, die dakloosheid strafbaar maken.
5. De Green Deal als vertrekpunt. We steunen de voorstellen van de Europese Commissie om met een renovatiegolf het economische herstel aan te zwengelen, banen te scheppen en de Green Deal te realiseren. We gaan voor meer ambitie door jaarlijks 3 procent van de Europese gebouwen energiezuinig te maken. Door het renoveren van slecht onderhouden- en sociale woningen, pakken we ook energiearmoede aan, zonder dat de kosten voor bewoners stijgen. Daarmee zorgen we voor een sociaal rechtvaardige klimaattransitie en een betere leefomgeving die bijdraagt aan het welzijn van mensen.
6. Inclusieve huisvesting. We gaan woondiscriminatie tegen en zorgen voor gelijke behandeling in de zoektocht naar een betaalbare woning. Wonen is een basisrecht voor iedereen. De Europese Commissie moet hiervoor zorgen door strafprocedures te starten tegen landen die bevolkingsgroepen, zoals Roma, discrimineren. Europese standaarden en investeringen moeten ook bijdragen aan de toegankelijkheid van woningen voor mensen met een beperking. En de torenhoge dakloosheid van LHBTI-jongeren moet in heel Europa met voorrang aangepakt worden.

Samen pakken we de wooncrisis aan. #EerlijkWonen

Kim van Sparrentak
Europarlementariër GroenLinks

Meer weten over Eerlijk wonen bij GroenLinks? Kijk op eerlijkwonen.nu.

📷 Photo by Ján Jakub Naništa on Unsplash