Ons bouwpakket voor een vrouwvriendelijk internet

Met zijn allen komen we in actie tegen online vrouwenhaat. Om te helpen hebben wij een kant-en-klaar bouwpakket voor je waarmee we kunnen bouwen aan een vrouwvriendelijk internet.

1. Laat je niet monddood maken
Hieronder geeft Kim antwoorden en uitleg op vaak gehoorde comments als je in discussie gaat over dit onderwerp - ter inspiratie voor toekomstige discussies waar je misschien in verzeilt raakt:

1. Mannen krijgen toch ook online haat over zich heen, waarom ligt de focus altijd zo op vrouwen?

"Natuurlijk moet het internet vrij en veilig zijn voor iedereen. Gelukkig discrimineert de wetgeving waaraan wij werken niet - iedereen zal online uiteindelijk beter worden beschermd. Maar net als in de ‘echte wereld’ krijgen vrouwen online nou eenmaal vaker te maken met haat en geweld - uit onderzoek blijkt dat vrouwen 27x vaker slachtoffer zijn van online haat dan mannen. Daarnaast zijn vrouwen van kleur nog vaker slachtoffer van online haat en discriminatie. Het is belangrijk om dit gegeven mee te nemen in de discussie, omdat dit specifieke gevolgen heeft voor bijvoorbeeld de deelname van vrouwen in online discussies of zelfs in de politiek."

2. Sociale media platforms kunnen toch gewoon vervelende berichten verwijderen?

"Platforms verplichten om wat er online gebeurt proactief te censureren is niet de magische oplossing. Zo versterken we juist de macht van de techreuzen over wat online wel en niet mag en leggen we een essentieel deel van onze democratie in handen van Big Tech. Niet bedrijven, maar democratische instituties moeten beslissen over de vrijheid van meningsuiting online. Bovendien hebben de techreuzen andere belangen (zie vraag 3). Er moeten voor platforms dus in de eerste instantie duidelijke regels komen waaraan zij zich moeten houden."

3. Het zijn toch vooral de algoritmes die ons publieke debat verstoren omdat die de extremen laten zien?

"Dit klopt. Dus naast regels voor het afhandelen van meldingen moeten we het probleem aanpakken bij de bron. We moeten het giftige verdienmodel van sociale media platforms aanpakken door meer toezicht te krijgen op hun algoritmen. Platforms willen winst maken, daarom zijn hun algoritmen geprogrammeerd om zo veel mogelijk interactie te veroorzaken. Schokkende en extreme berichten trekken meer aandacht, dus die krijg je vooral te zien. Op deze manier houden platforms namelijk langer je aandacht vast en kunnen ze je meer advertenties voorschotelen. Uiteindelijk maken platforms dus winst op grootschalige verspreiding van online haat en valse informatie. De bedrijven die profiteren van polarisatie als verdienmodel moeten we dus niet vragen of verplichten om op te treden als scheidsrechters van het publieke debat. We moeten juist meer openheid en publieke controle krijgen op die algoritmen. Platforms moeten daarom toezichthouders en experts toegang geven tot hun algoritmen."

4. Als publiek figuur is het toch logisch dat je ook negatieve berichten ontvangt? Dan ga je toch gewoon niet meer op sociale media?

"Als publiek figuur krijg je inderdaad vaak te maken met kritiek en moet je leren om daarmee om te gaan. Vooral wanneer je in de politiek zit, is het erg belangrijk om te luisteren naar de mening van de mensen die je uiteindelijk vertegenwoordigt. Maar er is wel een enorm verschil tussen kritiek krijgen in het echt of via traditionele media, ten opzichte van kritiek krijgen op internet. De schaal is namelijk veel groter, onder een post kunnen al gauw honderden of duizenden negatieve reacties komen. Ook wijst onderzoek uit dat zogenaamde ‘trollenlegers’ steeds actiever worden op social media, met name op Twitter. Wanneer de hoeveelheid haat die iemand over zich heen krijgt zó overweldigend is dat degene besluit om zich terug te trekken uit het debat, moeten we ons echt afvragen of we dit moeten willen."

5. Maar we hebben toch vrijheid van meningsuiting?

"Natuurlijk heeft iedereen recht op een mening en moet de online publieke ruimte een plek blijven van discussie en uitwisseling van ideeën. Maar, inhoudelijke kritiek is iets heel anders dan de haat die veel vrouwen over zich heen krijgen, simpelweg omdat ze vrouw zijn. De golven van misogyne kritiek online zorgen er bovendien voor dat vrouwen zich minder snel uitspreken. Dat raakt onze democratie recht in het hart, want we kunnen alleen van gelijkheid spreken als zowel mannen als vrouwen veilig deel kunnen nemen aan het (online) discussies. Daarnaast geldt de vrijheid van meningsuiting alleen binnen de grenzen van de wet. Bedreigingen, racisme, afpersing of doxing zijn dus geen vormen van vrije meningsuiting, maar simpelweg illegaal."

6. Je hoeft negatieve berichten toch ook niet te lezen?

"Dat klopt, niemand dwingt jou om je mail, reacties of andere berichten te lezen. Toch is juist interactie een belangrijk deel van sociale media. De meeste mensen lezen reacties op hun online post, juist omdat ze hiermee een discussie willen aangaan of interactie zoeken met anderen. Wanneer je je dus op sociale media begeeft, ontkom je er eigenlijk niet aan om ook haatreacties te lezen. Zelfs wanneer degenen aan wie de haatberichten zijn gericht ze zelf niet leest, zijn openbare comments voor iedereen zichtbaar en beïnvloeden de toon van het debat - een discussie wordt zo veel sneller op de spits gedreven. Negatieve reacties hebben dus ook een impact op andere gebruikers en de algemene sfeer op een platform."

7. Als je niet wilt dat naaktfoto's verspreid worden kun je ze toch gewoon niet maken?

"Het probleem ligt natuurlijk niet bij het maken van (herkenbare) intieme beelden, maar juist bij de ongevraagde verspreiding ervan. Wanneer je in goed vertrouwen een foto of video aan iemand stuurt, ligt de verantwoordelijkheid bij die persoon om deze beelden niet verder te verspreiden, tenzij daar expliciete toestemming voor is. Dit is dan ook strafbaar. Het zou goed zijn wanneer we ons in dit soort gevallen richten op de verspreider van de beelden, in plaats van op degene die op de beelden staat. Dit kunnen we doen door bijvoorbeeld betere voorlichting te geven over wat je wel of niet online mag delen en over de consequenties van het ongevraagd verspreiden van intieme beelden."

8. Je kan toch naar de politie als je je onveilig voelt?

"Zeker weten! Je moet altijd naar de politie gaan wanneer je je onveilig voelt. En al helemaal als je online bedreigd wordt of als er andere strafbare feiten gebeuren. Maar, vaak blijkt dat er bij de politie niet genoeg expertise is om adequaat te handelen. Ook wordt door autoriteiten momenteel helaas te weinig gedaan met deze aangiftes. Daarnaast nog een kanttekening - een gevoel van onveiligheid kan ook ontstaan als er geen concrete bedreigingen zijn, bijvoorbeeld wanneer je wordt overspoeld door honderden nare reacties. Omdat er in principe geen strafbare feiten zijn gepleegd, kan de politie daar weinig mee. Wanneer dan ook het platform niet reageert om jouw melding van de haatberichten, sta je er dus vrijwel alleen voor. Fatsoenlijke meldprocedures zijn dus essentieel om ervoor te zorgen dat vrouwen ook tegenover platforms niet langer met lege handen staan."

9. Waarom wordt het niet gewoon onmogelijk om anoniem te reageren?

"Het internet moet een vrije en veilige omgeving zijn voor iedereen zonder constant gemonitord te worden. Het internet is een vrijplaats om informatie te zoeken, gelijkgestemden te vinden en aan discussies mee te doen zonder bang te zijn dat bijvoorbeeld je (toekomstige) werkgever onnodig dingen over je leert. En ook voor klokkenluiders en onderdrukte minderheden is het belangrijk om online anoniem te kunnen zijn. Denk bijvoorbeeld aan landen waar bepaalde groepen mensen, zoals bepaalde religies, de LHBTI-gemeenschap of de oppositie onderdrukt worden. Het internet kan er juist zorgen dat ze een plek hebben waar ze elkaar kunnen ontmoeten en vrij over hun ideeën kunnen praten. De mogelijkheid om je anoniem op het internet te begeven is dus cruciaal en daarom moeten we geen online identificatieplicht invoeren. Daarnaast kun je nog stellen dat het opheffen van anonimiteit juist techbedrijven in de hand speelt, hoe meer informatie zij hebben over iemand, hoe beter ze advertenties kunnen aanbieden en hoe beter ze vuurtjes onder discussies kunnen laten oplaaien voor nog meer aandacht, likes en clicks."

2. Ontwapen met humor
Geen zin om met veel woorden in discussie te gaan? We hebben hier een paar GIFjes voor je om haters snel en gevat te antwoorden:

3. Kaart het probleem aan
In deze video leggen we het probleem en onze oplossingen in het kort uit, deel de video om meer aandacht voor dit onderwerp te krijgen:

4. Overtuig met cijfers
Meningen alleen zijn niet genoeg. Daarom hebben we wat cijfers op een rij gezet in een infographic waardoor het probleem in één oogopslag duidelijk moet worden. Onder de cijfers staan linkjes naar de onderzoeksrapporten die we hiervoor hebben gebruikt.

5. Lees verder
Wil je meer over dit onderwerp lezen? Hieronder vind je een aantal interessante rapporten over online haat tegen vrouwen:

European Institute for Gender Equality - Cyber violence against women and girls
Commissie voor vrouwenrechten in het Europees Parlement - Cyber violence and hate speech online against women
Women’s Aid - Virtual world, real fear
Amnesty International - Toxic Twitter, a toxic place for women
Amnesty International - Unsocial Media: The Real Toll of Online Abuse against Women
HerNetHerRights - Mapping the state of online violence against women & girls in Europe

Blijf op de hoogte

Meld je aan voor onze EuropaUpdate en blijf op de hoogte.

E-mailadres Dit is geen e-mailadres.

Als je je aanmeldt, ontvang je wekelijks onze updates en af en toe een persoonlijke mail van onze Europarlementariërs. Afmelden kan onderaan iedere mail.