Excuus 5: “Bedrijven vluchten naar het buitenland.”

Dit excuus is een favoriet van de sommige grote bedrijven: ze roepen al jaren dat Europees klimaatbeleid ze wegjaagt uit Europa, of dat het op z’n minst tot flink banenverlies zal leiden. Daardoor zijn de grootste vervuilers bijna volledig uit de wind gehouden.

Maar een studie in opdracht van de Europese Commissie laat zien dat het ‘weglekken’ van CO2-uitstoot uit Europa niet plaatsvindt. In andere woorden: bedrijven verhuizen zichzelf of hun productieproces helemaal nog niet. En dat is niet gek, want tot nu toe verdiende de industrie zelfs aan het huidige klimaatbeleid. Ze kregen namelijk teveel uitstootrechten cadeau en verkochten die dan door. Daar hoor je weinig over in het Nederlandse klimaatdebat.

Nu strikter klimaatbeleid in Nederland steeds dichterbij komt, hoor je het dreigement dat bedrijven wegtrekken ook steeds vaker. Maar voor bedrijven zijn veel meer factoren dan alleen een prijs op CO2-uitstoot van belang. Denk aan scholing, beschikbare infrastructuur, gemaakte investeringen, het politieke klimaat, en meer.

Een bedrijf vertrekt niet zo snel (zoals Unilever recent ook bewees). Kortom: dit excuus moet je met een grote korrel zout nemen. Maar natuurlijk is het niet zo dat bedrijven helemaal geen gevolgen van eerlijk klimaatbeleid zullen ondervinden.

Eerlijk klimaatbeleid

Als klimaatbeleid op een eerlijke manier wordt doorgevoerd, en bedrijven ook echt gaan meedelen in de kosten, zullen ze er wel degelijk wat van merken. Een goed voorbeeld van een eerlijke bijdrage van de industrie is het invoeren van een CO2-belasting in Nederland. Wanneer die bijdrage wordt geleverd, kan een eerlijk deel van de inkomsten ook weer terug naar de industrie. Die kan het dan gebruiken voor duurzame innovatie, en zo kunnen nadelige effecten gecompenseerd worden. Ook met is er nog veel te winnen met slim beleid om oneerlijke concurrentie aan te pakken.

Tot slot is het ook belangrijk om te onthouden dat ambitieus beleid ook leidt tot een sterkere concurrentiepositie op de lange termijn. De rest van de wereld zal de omslag ook gaan maken en op dat moment zal een koppositie uitbetalen.

Een mooi voorbeeld daarvan is Denenmarken. Dankzij radicaal beleid op energiegebied levert de export van technologie rond bijvoorbeeld windenergie nu jaarlijks miljarden op. Een ander goed voorbeeld is de Europese koelmiddelenindustrie, die dankzij scherp EU-beleid op superbroeikasgassen een wereldwijde technologische koppositie aan het pakken is.

Niemand kan er meer omheen: klimaatbeleid staat op de agenda. In de Nederlandse, maar ook in de Europese politiek. Daardoor sluipen er wel steeds meer foute aannames in het debat. Hoog tijd voor klimaatwetenschapper én lijsttrekker Bas Eickhout om die te weerleggen in De twaalf meestgebruikte excuses om onder klimaatbeleid uit te komen