Excuus 6: “De industrie berekent alles door aan de consument.”

Dat hangt nou maar net af van het soort product of dienst die je gebruikt. Bij vervuilende producten zal de prijs inderdaad stijgen. Maar schone producten zullen niet duurder worden. Sterker nog, grote kans dat de prijs van schone producten daalt zodra de vraag toeneemt en er meer aanbod komt. Bovendien betalen we nu ook al voor de kosten van CO2-uitstoot en bijbehorende vervuiling door bedrijven, alleen dan op een verborgen en oneerlijke manier, via belastingen.

Met goed klimaatbeleid zullen de prijzen voor vervuilende producten en diensten soms stijgen. Maar dat is juist de bedoeling, want dan maken schone alternatieven meer kans.

Neem bijvoorbeeld het enorme prijsverschil tussen vliegtuig en trein. Het is vaak ongelofelijk veel goedkoper om met het vliegtuig naar het buitenland te gaan dan met de trein, zelfs als de afstand relatief kort is. Dat komt omdat een vliegtuig momenteel niet betaalt voor de vervuiling die het aanricht, terwijl een trein dat wel doet.

Zo hoeven vliegtuigmaatschappijen bijvoorbeeld geen kerosinebelasting af te dragen en krijgen ze bijna alle uitstootrechten onder het Europese emissiehandelssysteem gratis. Vandaar dat een vervuilend vliegticket veel goedkoper is dan een veel schoner treinticket. Zo blijven we geneigd het vliegtuig te pakken, en gebeurt er veel te weinig om treinverbindingen te verbeteren.

Daarnaast zorgt goed klimaatbeleid ervoor dat de vervuiler betaalt voor de kosten van de aangerichte schade, in plaats van de belastingbetaler. De gevolgen van milieuvervuiling en klimaatverandering kost de samenleving immers fiks geld (bijvoorbeeld in de vorm van meer ziekenhuisopnames of het versterken van dijken). Wordt voor die kosten niet betaald tijdens het consumeren van een vervuilend product of dienst, dan betaalt uiteindelijk de volledige samenleving ervoor. Het is dus niet zo dat de kosten van vervuiling nu niet doorberekend worden, het gebeurt nu echter op een manier die minder opvallend en niet eerlijk is.

Niemand kan er meer omheen: klimaatbeleid staat op de agenda. In de Nederlandse, maar ook in de Europese politiek. Daardoor sluipen er wel steeds meer foute aannames in het debat. Hoog tijd voor klimaatwetenschapper én lijsttrekker Bas Eickhout om die te weerleggen in De twaalf meestgebruikte excuses om onder klimaatbeleid uit te komen.