Stikstof: Hoe Lelystad Airport het moeilijk krijgt dankzij Europese milieubescherming

Te veel stikstof is slecht voor de natuur. Nederland voert geen goed stikstofbeleid om de aantasting van de natuur tegen te gaan. De Raad van State, de hoogste Nederlandse bestuursrechter, greep daarom twee weken geleden in en dat kan gevolgen hebben voor onder andere Lelystad Airport.

Op het eerste gezicht lijkt dit een puur Nederlandse kwestie, maar de Raad van State baseerde zich volledig op het feit dat Nederland Europese afspraken voor natuurbescherming niet goed nakomt. In dit artikel duikt Europarlementariër Bas Eickhout in de achtergrond van de uitspraak van de Raad van State.

Natura 2000

Het begint allemaal met de Europese Habitatrichtlijn. Dit zijn EU-regels die moeten zorgen voor het in stand houden van de natuurlijke leefgebieden en de wilde flora en fauna binnen de Europese Unie. Deze richtlijn verplicht EU-landen onder andere om beschermingszones aan te leggen: Natura 2000-gebieden. In deze gebieden mag de kwaliteit van de natuur niet aangetast worden. En dat is geen overbodige luxe, want het gaat slecht met de biodiversiteit. Keer op keer komen er nieuwe schrikbarende studies uit. En een van de oorzaken is te veel stikstof.

Er is veel te veel stikstof in Nederland. Dat komt onder meer door de uitstoot van onze veestapel en van de transportsector. Te veel stikstof in de grond is een probleem voor de natuur. Het is een voedingstof voor planten. Een paar soorten, zoals gras en brandnetels, maken beter gebruik van stikstof dan anderen. Het gevolg: gebieden worden overwoekerd door enkele soorten. De verscheidenheid in planten gaat achteruit en dat heeft ook weer slechte gevolgen voor de dieren die van de verschillende planten afhankelijk zijn. De uitstoot van stikstofoxide (de chemische verbinding van stikstof en zuurstof, om precies te zijn) in Nederland tast Natura 2000-gebieden aan. En Nederland neemt geen goede maatregelen om dat te voorkomen.

Raad van State

Toch blijft de Nederlandse overheid extra uitstoot toestaan in de buurt van Natura 2000-gebieden. Bijvoorbeeld door het bouwen van extra megastallen, door de aanleg van nieuwe wegen of... Een nieuwe luchthaven. De Raad van State bepaalde nu dus dat voor een aantal van dit soort projecten de milieuvergunningen ten onrechte zijn uitgedeeld. De overheid rekent nu al met beleid dat in de toekomst moet leiden tot veel minder stikstof, maar dat momenteel helemaal niet goed lijkt te werken.

De uitspraak betekent dat nu ook voor Lelystad Airport gekeken zal moeten worden naar de gevolgen van stikstof. De nieuwe luchthaven zorgt namelijk voor extra uitstoot van stikstofoxide in de buurt van de beschermde Natura 2000-gebieden de Veluwe en de Oostvaardersplassen. Voor ons nog een extra reden (naast de extra overlast en CO2-uitstoot) waarom Lelystad Airport er helemaal niet hoort te komen.

Europa

Je kunt zeggen: waar bemoeit de Europese Unie zich mee? Ten eerste, het verlies aan biodiversiteit en de oorzaken daarvan zijn grensoverschrijdend. Stikstof houdt zich niet aan onze grenzen. Ten tweede als de EU geen minimumeisen rondom de bescherming van biodiversiteit zou vastleggen dan riskeren we een race naar de bodem: landen die natuur aan de laars lappen voor economisch gewin, waardoor andere landen onder economische druk komen te staan hetzelfde te doen. Zo holt de biodiversiteit nog verder achteruit.

Dit is de taak van de Europese Unie zoals wij die van GroenLinks graag zien: Als beschermer van natuur en milieu als de EU-landen het zelf laten afweten.